De leerplicht zorgt in Nederland nog wel eens voor verwarring bij studenten en hun ouders. Zo denken veel mensen dat je niet meer leerplichtig bent vanaf het moment dat je 18 bent. Of dat ze zelfs al kunnen stoppen met school als ze 16 jaar oud zijn. Dit klopt niet of is deels waar. Dit soort onduidelijkheid kan zorgen voor hoge boetes van de leerplichtambtenaar. Daarom leggen we nog maar eens goed uit hoe het zit met de regels van de leerplichtwet.
Wat is de leerplicht en wanneer is de leerplicht ingevoerd?
De leerplicht is een wet waarin geregeld staat dat kinderen van 5 tot 16 jaar verplicht naar school moeten. Voor jongeren tussen de 16 en 18 jaar geldt een kwalificatieplicht. Dit betekent dat je een diploma moet hebben van minimaal havo, vwo of mbo 2 niveau voordat je kunt stoppen met school. De leerplicht is in het jaar 1901 ingevoerd en dus al een oude wet. Uiteraard is de wet in de loop der jaren wel gewijzigd en zitten we niet vast aan de regels van vroeger.
Is een 18 jarige leerplichtig?
Vanaf welke leeftijd je van school af mag hangt helemaal af van je situatie. Je mag niet zomaar stoppen met school zonder diploma op zak. Wie tussen de 16 en 18 jaar is mag stoppen met school als je minimaal een havo, vwo of mbo niveau 2 diploma hebt gehaald. Zonder zo’n diploma of een lager diploma ben je totdat je 18 bent geworden gewoon leerplichtig. Ben je 18 jaar of ouder? Dan ben je in principe niet meer leerplichtig. Wel moet je school verplicht melden bij de gemeente dat je gestopt bent met school zonder startkwalificatie. De gemeente maakt hier vervolgens melding van bij het Regionaal Meld- Coördinatiepunt (RMC) en zij gaan hierna een poging doen om je toch te helpen aan een startkwalificatie. Daarnaast moet je in je achterhoofd houden dat je geen recht hebt op een uitkering wanneer je stopt met school als je 18 bent.
Wat is de kwalificatieplicht?
De kwalificatieplicht is een onderdeel van de leerplichtwet. Hierin staat dat jongeren van 16 of 17 jaar naar school moeten als ze nog geen startkwalificatie hebben. Een startkwalificatie is een diploma van minimaal havo, vwo of mbo 2 niveau. Zonder één van deze diploma’s voldoe je niet aan de kwalificatieplicht en mag je dus niet stoppen met je school.
Wie 18 jaar is geworden mag zonder startkwalificatie wel stoppen met school. Het enige nadeel is dat je geen uitkering kunt aanvragen totdat je 27 jaar of ouder bent. Dit staat geregeld in het onderdeel werkplicht van de leerplichtwet. Je komt dus niet zomaar onder de leerplicht uit. Ook niet als je op 18-jarige leeftijd gaat stoppen met je opleiding.
Hoe vaak mag je afwezig zijn op school?
Wie leerplichtig is en toch niet naar school gaat is aan het spijbelen. Dit noemen ze ook wel ongeoorloofd schoolverzuim. Scholen zijn verplicht om het afwezig zijn zonder goede reden te melden bij de leerplichtambtenaar. Dit doen ze via het verzuimloket van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Schoolleiding moet het melden als je 4 lesweken na elkaar in totaal 16 lesuren afwezig bent. Omgerekend wordt er dus een melding gedaan als jij 4 weken achter elkaar meer dan 4 uur niet aanwezig bent. Daarmee loop je ook het risico op een boete van de leerplichtambtenaar.
Ziekte, schorsing, feestdagen, huwelijk en een begrafenis zijn geldige redenen om niet op school te verschijnen. Uiteraard moet je dit netjes melden op school.
Wat is de boete van leerplicht?
Wie zonder geldige reden weg blijft van school, maar nog wel leerplichtig is kan een bezoekje verwachten van de leerplichtambtenaar. Dit is iemand van de gemeente die contact opneemt met leerlingen die spijbelen. Van school weg blijven terwijl je eigenlijk leerplichtig bent kan je aardig duur komen te staan. Wie spijbelt en al is aangesproken door de leerplichtambtenaar moet voor de rechter verschijnen. Je ouders krijgen een boete van minimaal 250 euro en jij een taakstraf. Mocht dat alles je niet genoeg motiveren om weer naar school te gaan dan kunnen ze zelfs de kinderbijslag die je ouders ontvangen stopzetten. Spijbelen is dus niet zonder risico!
Er kunnen bepaalde redenen zijn waardoor je niet meer naar school kunt gaan. In dit soort gevallen is het mogelijk dat je uitgesloten wordt van de leerplicht. Je hoeft dan niet meer naar school of je kunt toch een uitkering krijgen zonder startkwalificatie. Dit gaat niet zomaar en moet altijd besproken worden met je school en de leerplichtambtenaar.
