Hoe werkt het oor?
Om te begrijpen hoe gehoorschade ontstaat, is het belangrijk om te weten hoe het oor werkt. Het gehoororgaan bestaat uit drie delen: het uitwendige oor, het middenoor en het binnenoor.
- Uitwendige oor: Het deel van het oor dat geluiden opvangt en naar de gehoorgang stuurt.
- Middenoor: Hier bevinden zich de gehoorbeentjes (hamer, aambeeld en stijgbeugel), die trillingen van het trommelvlies versterken en doorgeven aan het binnenoor.
- Binnenoor: Dit is waar de geluidstrillingen worden omgezet in elektrische signalen door de haarcellen in het slakkenhuis (cochlea). Deze signalen worden vervolgens naar de hersenen gestuurd, waar ze worden geïnterpreteerd als geluid.
Wanneer geluid te hard is, kunnen de haarcellen in het binnenoor beschadigd raken. Deze cellen zijn erg gevoelig en kunnen zichzelf niet herstellen als ze eenmaal beschadigd zijn. Dit leidt tot blijvende gehoorschade.
Oorzaken van gehoorschade bij jongeren
De stijgende cijfers van gehoorschade onder jongeren zijn voor een groot deel te wijten aan de moderne levensstijl en het frequent blootstaan aan harde geluiden. De belangrijkste oorzaken zijn:
- Luid muziek luisteren met oordopjes of koptelefoons
Veel jongeren luisteren dagelijks naar muziek via hun smartphone, vaak op een volume dat schadelijk is voor hun oren. Geluidsniveaus boven de 85 decibel kunnen al schadelijk zijn bij langdurige blootstelling. Veel oordopjes en koptelefoons kunnen echter volumes van 100 decibel of hoger bereiken, wat snel kan leiden tot gehoorschade. - Bezoeken van concerten en festivals
Concerten, festivals en uitgaansgelegenheden zoals clubs draaien muziek op extreem hoge volumes, soms wel boven de 110 decibel. Hoewel het vaak maar een paar uur per keer duurt, kan blootstelling aan zulke harde muziek zelfs in korte tijd schade aanrichten. - Omgevingsgeluid en lawaai
Naast muziek dragen ook omgevingsgeluiden zoals verkeer, machines of bouwplaatsen bij aan gehoorschade. Jongeren die in een lawaaiige omgeving wonen of werken, hebben meer kans op permanente schade als ze zich niet goed beschermen.
Gehoorschade voorkomen
Hoewel gehoorschade vaak permanent is, kan je wel veel doen om het te voorkomen. Hieronder volgen enkele tips om je oren te beschermen tegen hard geluid:
- Volume omlaag
Luister naar muziek op een lager volume. Een goede vuistregel is dat het volume niet hoger moet staan dan 60% van het maximale volume. Als je mensen om je heen nog kunt horen terwijl je oordopjes in hebt, zit je meestal goed. - Gebruik gehoorbescherming op evenementen
Als je naar een concert, festival of club gaat, gebruik dan oordopjes met filters die schadelijke geluidsniveaus verminderen zonder de muziekervaring te verpesten. Er zijn speciale oordopjes verkrijgbaar die het geluid nog steeds helder houden, maar op een veilig volume brengen. - Pauzes nemen
Geef je oren af en toe rust. Na blootstelling aan luid geluid hebben je oren tijd nodig om te herstellen. Plan daarom geluidsvrije pauzes in tijdens concerten of bij het luisteren naar muziek met oordopjes. - Wees alert op omgevingsgeluid
Als je in een lawaaiige omgeving werkt, zoals op een bouwplaats, draag dan altijd oordoppen of een gehoorbeschermende koptelefoon. Probeer ook thuis en op school lawaaierige omgevingen te vermijden. - Regelmatige gehoortesten
Laat regelmatig je gehoor testen, zeker als je merkt dat je last krijgt van oorsuizen, moeite hebt met gesprekken in drukke ruimtes, of als geluiden dof beginnen te klinken. Vroege detectie van gehoorproblemen kan helpen verdere schade te voorkomen.
Gehoorschade kan een enorme impact hebben op je dagelijks leven. Jongeren die gehoorschade oplopen, ervaren bijvoorbeeld vaak problemen met communiceren in drukke ruimtes. Daarnaast kunnen ze last krijgen van constante oorsuizen (tinnitus) en vinden ze het moeilijker om zich te concentreren. Dit kan op lange termijn gevolgen hebben voor hun mentale gezondheid en sociale interacties. Het is belangrijk om gehoorschade te voorkomen, want wanneer je gehoorschade hebt, is dit bijna altijd onomkeerbaar!
